İş Davaları Nedir ve Nasıl Açılır?

İş davaları, işçi ve işveren arasında doğan hukuki uyuşmazlıkların çözümü için açılan davalardır. İş davaları genellikle işçilik alacakları, işe iade, hizmet tespiti, iş kazası veya meslek hastalığı gibi konularda açılır. İş davalarının açılması için bazı şartlar vardır. Bunlar:

- İşçinin veya işverenin Türk vatandaşı veya yabancı uyruklu olması fark etmez. Ancak yabancı uyruklu işçilerin hizmet tespiti davası açabilmeleri için sigortasız geçen sürelerini sigortalı hale getirebilmek için Türkiye'de çalıştıklarını kanıtlamaları gerekir.
- İşçinin veya işverenin dava açmak istediği konuda hak sahibi olması gerekir. Örneğin kıdem tazminatı talep edebilmek için en az bir yıl çalışmış olmak, ihbar tazminatı talep edebilmek için ise yasal süresinde bilgi vermemiş olmak gereklidir.
- İşçinin veya işverenin dava açma süresini kaçırmamış olması gerekir. İş davalarında genel olarak 5 yıl olan zamanaşımı süresi vardır. Ancak bazı davalarda bu süre daha kısadır. Örneğin işe iade davası 1 ay, fazla mesai alacağı davası ise 2 yıl içinde açılmalıdır.
- İşçinin veya işverenin dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk yoluna başvurmuş olması gerekir. 2018 yılından itibaren iş davalarında zorunlu arabuluculuk uygulanmaktadır. Bu sayede tarafların anlaşarak sorunlarını çözmeleri ve mahkemelerin iş yükünün azalması amaçlanmaktadır. Arabuluculuk başvurusu yapmadan dava açan tarafın dava dilekçesi usulden reddedilir.

İş davası açmak isteyen tarafın bu şartları yerine getirdikten sonra yetkili ve görevli mahkemeye başvurması gerekir. Yetkili mahkeme, davanın konusuna göre değişebilir. Genel olarak iş mahkemeleri yetkilidir ancak bazen asliye hukuk mahkemeleri de yetki sahibi olabilir. Görevli mahkeme ise genellikle davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki mahkemedir ancak bazen de davacının ikametgahının bulunduğu yerdeki mahkeme de görevli olabilir.

Davayla ilgili delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi, bilirkişi raporlarının alınması gibi aşamalardan sonra mahkeme kararını verir. Mahkeme kararı kesinleştikten sonra icra takibi başlatılabilir.

İş davalarında avukat tutmak zorunlu değildir ancak tavsiye edilir. Çünkü avukatlar hem hukuki süreci hem de hak sahipliğini daha iyi bilirler ve müvekkilinin menfaatlerini koruyabilirler.